Buồng trứng đa nang là vấn đề sức khỏe sinh sản khá phổ biến mà nhiều phụ nữ gặp phải. Hội chứng này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng mang thai mà còn có thể dẫn đến nhiều triệu chứng khác như rối loạn kinh nguyệt, tăng cân và mụn trứng cá,…. Việc hiểu rõ về hội chứng buồng trứng đa nang và những cách kiểm soát nó sẽ giúp phụ nữ tự tin hơn trong việc chăm sóc sức khỏe của bản thân. Cùng Bác sĩ Hải tìm hiểu nhé!
Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là gì?
Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là một rối loạn nội tiết phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, đặc trưng bởi tình trạng kinh nguyệt không đều, vô kinh, dư cân và các dấu hiệu dư thừa nội tiết tố nam như rậm lông, mụn trứng cá.
PCOS không chỉ được xác định dựa trên sự xuất hiện của các nang trong buồng trứng mà còn liên quan đến rối loạn chức năng rụng trứng và mất cân bằng nội tiết. Các nang noãn nhỏ, có kích thước từ 2 – 6mm, thường xuất hiện nhiều trong buồng trứng, đôi khi kèm theo nang lớn hơn chứa tế bào sẹo. Kích thước buồng trứng có thể to hơn bình thường với bề mặt trơn bóng hoặc giữ nguyên kích thước ban đầu.
Triệu chứng và biến chứng của hội chứng buồng trứng đa nang
Những triệu chứng của hội chứng buồng trứng đa nang thường đa dạng và có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh trong cuộc sống hàng ngày của phụ nữ. Ngoài việc gây rối loạn chức năng sinh sản, hội chứng này còn đi kèm với nhiều vấn đề sức khỏe khác.
Triệu chứng của hội chứng buồng trứng đa nang
Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là một rối loạn nội tiết phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, gây ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt, nội tiết tố và khả năng sinh sản. Dưới đây là những triệu chứng thường gặp của PCOS:
- Chu kỳ kinh nguyệt không đều
- Tăng cân, đặc biệt là vùng bụng
- Lông rậm ở tay, ngực hoặc bụng
- Mụn trứng cá
- Da sẫm màu
- Tóc mỏng đi và rụng nhiều, hói đầu kiểu nữ
- Thay đổi tâm lý
- Hội chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn
Biến chứng có thể gặp của hội chứng buồng trứng đa nang
Biến chứng lớn nhất của hội chứng buồng trứng đa nang là khả năng sinh sản bị ảnh hưởng. Rối loạn phóng noãn có thể gây ra khó khăn trong việc mang thai, và nếu không được theo dõi và điều trị kịp thời, nó có thể dẫn đến vô sinh.
Bên cạnh đó, hội chứng này còn có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe khác như tiểu đường loại 2, bệnh tim mạch và thậm chí là ung thư tử cung. Những biến chứng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn có thể tác động sâu sắc đến tinh thần và tâm lý của phụ nữ.
Xem thêm: 3 Cách Bổ Sung Nội Tiết Tố Nữ Cực Kỳ Hiệu Quả, Trì Hoãn Thời Kỳ Tiền Mãn Kinh
Nguyên nhân dẫn đến hội chứng buồng trứng đa nang
Mặc dù nguyên nhân chính xác của hội chứng buồng trứng đa nang vẫn chưa được xác định, nhưng có một số yếu tố được cho là có liên quan đến sự phát triển của hội chứng này.
Kháng insulin
Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất có thể là kháng insulin. Người bị hội chứng buồng trứng đa nang thường có mức insulin cao trong máu, điều này dẫn đến sự sản xuất hormone Androgens dư thừa. Sự mất cân bằng hormone này không chỉ ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt mà còn gây ra các triệu chứng như tăng cân và mụn trứng cá.
Di truyền
Nghiên cứu của Legro RS et al. (1998) đã cho thấy rằng yếu tố di truyền có thể góp phần vào sự phát triển của hội chứng buồng trứng đa nang. Nếu trong gia đình có người mắc hội chứng này, khả năng bạn cũng sẽ mắc phải là rất cao.
Lối sống và môi trường
Lối sống và môi trường sống hiện đại với chế độ ăn uống không lành mạnh, ít vận động cũng có thể là một yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc hội chứng buồng trứng đa nang. Các thực phẩm chứa nhiều carbohydrate và đường có thể làm tăng mức insulin, từ đó ảnh hưởng đến cân nặng và hormone.
Buồng trứng đa nang có thể mang thai tự nhiên không?
Phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) vẫn có thể mang thai tự nhiên, nhưng điều này phụ thuộc vào mức độ ảnh hưởng của PCOS đến quá trình rụng trứng. PCOS thường gây rối loạn nội tiết, làm chu kỳ kinh nguyệt không đều hoặc thậm chí không rụng trứng, khiến việc thụ thai khó khăn hơn. Tuy nhiên, nếu buồng trứng vẫn có thể phóng noãn, khả năng mang thai tự nhiên vẫn có thể xảy ra.
Việc kiểm soát hormone, duy trì cân nặng hợp lý và áp dụng lối sống lành mạnh như ăn uống khoa học, tập thể dục thường xuyên sẽ giúp tăng cường khả năng rụng trứng và hỗ trợ thụ thai. Trong một số trường hợp, nếu quá trình rụng trứng bị gián đoạn nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định thuốc kích thích rụng trứng để hỗ trợ sinh sản. Vì vậy, nếu bạn mắc PCOS và mong muốn có con, hãy theo dõi sức khỏe của mình và tham khảo ý kiến bác sĩ để có hướng điều trị phù hợp nhất.
Xem thêm: [Giải Đáp] Làm Sao Để Bổ Sung Khoáng Chất Cho Cơ Thể Đúng Và Đủ?
Thói quen sinh hoạt giúp phòng ngừa và hạn chế diễn tiến của hội chứng buồng trứng đa nang
Nghiên cứu được công bố trên The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism của Moran LJ et al. đã chỉ ra rằng việc duy trì một lối sống lành mạnh có thể giúp kiểm soát hội chứng buồng trứng đa nang hiệu quả. Dưới đây là một số thói quen sinh hoạt có thể giúp phòng và hạn chế diễn tiến cho phụ nữ mắc hội chứng này!
Chế độ ăn Keto
Chế độ ăn Ketogenic (Keto) đang ngày càng được quan tâm như một phương pháp hỗ trợ điều trị hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), nhờ khả năng kiểm soát insulin và cân bằng nội tiết tố. PCOS thường đi kèm với tình trạng kháng insulin, gây rối loạn chuyển hóa và ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng. Do đó, kiểm soát insulin bằng chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe tổng thể và hỗ trợ khả năng sinh sản ở phụ nữ mắc PCOS.
Chế độ ăn Keto là chế độ ăn ít carbohydrate, giàu chất béo lành mạnh, giúp giảm nồng độ insulin trong cơ thể. Khi tiêu thụ ít tinh bột hơn, cơ thể chuyển sang trạng thái ketosis, trong đó chất béo được sử dụng làm nguồn năng lượng thay vì đường glucose. Điều này không chỉ giúp kiểm soát cân nặng mà còn góp phần ổn định đường huyết, hạn chế tình trạng tiết insulin quá mức – một trong những nguyên nhân làm nặng thêm triệu chứng của PCOS.
Một số lợi ích nổi bật của chế độ ăn Keto đối với PCOS:
+ Hỗ trợ giảm cân và điều hòa hormone: Việc kiểm soát insulin giúp cơ thể dễ dàng đốt cháy mỡ thừa, đặc biệt là mỡ bụng nội tạng, từ đó cải thiện chu kỳ kinh nguyệt và khả năng rụng trứng.
+ Giảm nồng độ androgen (nội tiết tố nam): PCOS thường đi kèm với tăng androgen, gây ra các triệu chứng như rậm lông, mụn trứng cá, rụng tóc. Chế độ ăn Keto giúp giảm insulin, từ đó làm giảm sản xuất androgen và cải thiện các triệu chứng này.
+ Chống viêm và cải thiện sức khỏe tổng thể: PCOS có liên quan đến tình trạng viêm mãn tính, làm ảnh hưởng đến trao đổi chất và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Chế độ ăn giàu chất béo lành mạnh như Omega-3 từ cá hồi, bơ, dầu ô liu giúp giảm viêm và cải thiện sức khỏe tim mạch.
+ Giảm nguy cơ mắc tiểu đường type 2: PCOS thường đi kèm với nguy cơ cao mắc tiểu đường và rối loạn chuyển hóa. Việc kiểm soát lượng đường trong máu thông qua chế độ ăn ít carbohydrate giúp cải thiện độ nhạy insulin, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh.
Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu, phụ nữ mắc PCOS khi áp dụng Keto nên ưu tiên thực phẩm tươi, tự nhiên thay vì các sản phẩm chế biến sẵn. Hãy bổ sung nhiều rau xanh, protein từ thịt, cá, trứng, cùng các chất béo lành mạnh như dầu dừa, dầu ô liu. Đồng thời, nên tránh các loại tinh bột tinh chế, đường, nước ngọt và thực phẩm chế biến sẵn, vì chúng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng kháng insulin.
Lưu ý: Mặc dù chế độ ăn Keto có nhiều lợi ích, nhưng không phải ai cũng phù hợp. Nếu bạn có ý định áp dụng, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ để đảm bảo phù hợp với tình trạng sức khỏe cá nhân.
Fasting và hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)
Fasting đang trở thành một phương pháp hiệu quả trong việc hỗ trợ điều trị hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS). Phương pháp này giúp điều chỉnh mức insulin, giảm cân và cải thiện sức khỏe trao đổi chất – những yếu tố quan trọng trong việc kiểm soát PCOS.
Bằng cách xen kẽ giữa các khoảng thời gian ăn và nhịn ăn, cơ thể có cơ hội nghỉ ngơi, giảm bớt áp lực lên hệ tiêu hóa và nội tiết, đồng thời kích thích quá trình đốt cháy mỡ thừa và giảm viêm. Điều này có thể giúp điều hòa hormone, cải thiện chu kỳ kinh nguyệt và tăng cường độ nhạy insulin, từ đó hỗ trợ giảm các triệu chứng của PCOS.
Bác sĩ Hải khuyến nghị bạn nên áp dụng Fasting 72 giờ (nhịn ăn trong 3 ngày liên tiếp) giúp cơ thể bước vào trạng thái tự thực bào (autophagy), từ đó đào thải tế bào hư hại, cải thiện hệ tiêu hóa, hỗ trợ chức năng gan và ổn định đường huyết.
Bác sĩ Hải khuyến nghị nên thực hiện fasting 72 giờ định kỳ, đặc biệt đối với những người gặp vấn đề về rối loạn chuyển hóa, kháng insulin, gan nhiễm mỡ, PCOS hay viêm mãn tính. Trong suốt thời gian nhịn ăn, chỉ nên uống nước lọc pha với chút muối hồng giúp cơ thể thích nghi và tối ưu hóa quá trình thanh lọc.
Phương pháp này không chỉ giúp giảm cân lành mạnh, mà còn thúc đẩy quá trình sửa chữa tế bào, cân bằng nội tiết tố và tăng cường sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, trước khi thực hiện, bạn nên tìm hiểu kỹ và lắng nghe cơ thể để đạt hiệu quả tốt nhất.
Bạn có thể tham gia cộng đồng “Sống Khỏe Trẻ Lâu cùng Bs Hải” để hiểu chi tiết hơn về phương pháp cũng như đồng hành cùng hàng trăm nghìn thành viên trên hành trình Fasting cải thiện sức khoẻ tổng thể.
Xem thêm: Đường Ăn Có Thực Sự Tốt Cho Sức Khỏe?
Thay đổi lối sống để phòng ngừa và kiểm soát PCOS
Tập thể dục thường xuyên
Tập thể dục không chỉ giúp duy trì cân nặng mà còn có tác động tích cực đến hormone trong cơ thể. Việc tập luyện thường xuyên giúp cải thiện tình trạng đề kháng insulin và nâng cao sức khỏe tổng thể. Các bài tập như chạy bộ, bơi lội và yoga đều có lợi cho phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang.
Cải thiện chất lượng giấc ngủ
Thiếu ngủ hoặc ngủ không sâu có thể làm trầm trọng hơn tình trạng kháng insulin và rối loạn hormone. Hãy cố gắng ngủ đủ từ 7 tiếng mỗi đêm, hạn chế tiếp xúc với ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử trước khi đi ngủ và tạo môi trường ngủ thoải mái để cơ thể phục hồi tốt hơn.
Tránh căng thẳng, stress
Căng thẳng kéo dài có thể làm tăng mức cortisol – một loại hormone gây ảnh hưởng đến insulin và hormone sinh sản. Hãy áp dụng các phương pháp thư giãn như thiền, tập thở sâu, yoga hoặc dành thời gian cho sở thích cá nhân để giữ tâm trạng thoải mái và ổn định nội tiết tố.
Việc thay đổi lối sống không chỉ giúp kiểm soát PCOS hiệu quả mà còn mang lại lợi ích lâu dài cho sức khỏe. Kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh, tập luyện đều đặn và duy trì tâm lý thoải mái sẽ giúp bạn cải thiện triệu chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Kết luận
Hội chứng buồng trứng đa nang ảnh hưởng đến nhiều phụ nữ trên toàn thế giới. Dù không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng hiểu rõ về nó và áp dụng các biện pháp phòng và kiểm soát triệu chứng có thể giúp cải thiện khả năng mang thai cũng như nâng cao chất lượng cuộc sống. Hãy luôn trân trọng sức khỏe của mình, chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia y tế và duy trì những thói quen lành mạnh để sống khỏe mạnh, hạnh phúc hơn.
