Trong cuộc sống hiện đại, khi con người ngày càng xa rời thiên nhiên và phụ thuộc nhiều hơn vào công nghệ, khái niệm “chữa lành tự nhiên” đang dần quay trở lại như một nhu cầu cấp thiết. Những vấn đề sức khỏe mãn tính, rối loạn giấc ngủ, stress, đau nhức không rõ nguyên nhân… khiến nhiều người bắt đầu tìm đến các phương pháp đơn giản nhưng có tính nền tảng, không tốn kém và mang lại hiệu quả lâu dài. Một trong số đó là grounding – hay còn gọi là đi chân đất, tức là để da (thường là lòng bàn chân) tiếp xúc trực tiếp với mặt đất tự nhiên. Tuy nhiên, cùng với sự lan truyền của lợi ích, cũng có không ít lo ngại: liệu vi khuẩn dưới đất có gây hại? Grounding có thực sự tốt cho sức khỏe? Cùng Bác sĩ Hải tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!
Lợi ích và rủi ro khi đi chân đất
Chắc chắn ai trong chúng ta cũng đã từng cảm thấy thoải mái khi đi chân trần trên cỏ, cát hay đất mềm mại. Điều đó không chỉ mang lại cảm giác thư giãn mà còn giúp kết nối với thiên nhiên, mở ra khả năng phục hồi tự nhiên của cơ thể.
Lợi ích của grounding theo khoa học và thực tiễn
Khi để chân tiếp đất trong 30 phút, không đơn thuần là cảm giác dễ chịu, grounding còn giúp điều chỉnh các quá trình sinh lý trong cơ thể theo hướng tích cực. Nghiên cứu Chevalier G et al. năm 2012 đã chứng minh rằng, khi chân chạm đất, cơ thể hấp thụ các electron tự do từ mặt đất, giúp trung hòa các gốc tự do gây viêm và tổn thương tế bào. Kết quả là giảm rõ rệt các chỉ số viêm như CRP (C-reactive protein), TNF-alpha, từ đó làm giảm các triệu chứng viêm mãn tính, đau nhức hay mệt mỏi kéo dài. Nhiều người dùng grounding như một liệu pháp bổ sung để duy trì trạng thái khỏe mạnh tổng thể, đặc biệt trong giai đoạn hậu COVID-19 hoặc những thời điểm căng thẳng kéo dài.
Bên cạnh đó, tác dụng cải thiện tâm trạng qua việc tăng sản xuất serotonin – hormone hạnh phúc – đã được chứng minh qua nghiên cứu Chevalier G, góp phần nâng cao tinh thần, giảm lo âu và chống trầm cảm. Các hoạt động ngoài trời, như đi chân đất trên bãi biển hay cánh đồng cỏ, không chỉ đơn giản là trải nghiệm thư giãn mà còn là cách tái tạo năng lượng tự nhiên, giúp cơ thể và tâm trí trở nên cân bằng hơn.
Rủi ro tiềm tàng của grounding
Dù mang nhiều lợi ích tích cực, grounding vẫn tồn tại những yếu tố cần xem xét cẩn thận. Một trong những lo ngại lớn nhất chính là nguy cơ nhiễm khuẩn hoặc ký sinh trùng từ đất bẩn, ô nhiễm hóa chất hoặc phân bón, thuốc trừ sâu. Đặc biệt ở những nơi công cộng, đất nền không rõ nguồn gốc hoặc bị ô nhiễm sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về da như nhiễm trùng, nấm hoặc vi khuẩn gây bệnh. Ngoài ra, đối với những người có vết thương hở, các vết trầy xước hoặc bệnh lý về da, việc đi chân đất có thể khiến tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn nếu không cẩn thận.
Một rủi ro khác là các vùng đất có thể chứa kim loại nặng, vi khuẩn hoặc ký sinh trùng có khả năng xâm nhập vào cơ thể qua các vết trầy xước nhỏ. Do đó, việc xác định môi trường phù hợp trước khi thực hành grounding là vô cùng quan trọng để tránh gây hại thay vì mang lại lợi ích.
Xem thêm: Trào ngược dạ dày: Sai lầm phổ biến và cách cải thiện hiệu quả không cần thuốc
Da có phải hàng rào bảo vệ khỏi vi khuẩn?
Nhiều người đặt ra câu hỏi: “Da – hàng rào sinh học tự nhiên của chúng ta liệu có đủ sức ngăn chặn vi khuẩn, vi sinh vật từ đất?” Thực tế, làn da của con người không chỉ là lớp chắn vật lý đơn thuần mà còn đóng vai trò như một hệ thống phòng thủ sinh học mạnh mẽ.
Cấu trúc của da và khả năng bảo vệ tự nhiên
Lớp biểu bì ngoài cùng của da là nơi chứa các tế bào chết, lipid tự nhiên và các tuyến dầu tiết ra giúp làm lớp màng bảo vệ không thấm nước, chống lại tác nhân gây hại từ bên ngoài. Nhờ vậy, vi khuẩn, nấm hay ký sinh trùng khó có thể xuyên thủng lớp biểu bì trừ khi xuất hiện vết thương hở hoặc trầy xước mạnh. Do đó, nếu bạn đi chân đất trên mặt đất ở nơi ít ô nhiễm, không có vết thương, khả năng vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể qua da là rất thấp.
Hệ miễn dịch da và khả năng chống lại vi sinh vật
Hệ miễn dịch của da còn được trang bị các tế bào gác cổng như đại thực bào, giúp phát hiện, nhận diện và tiêu diệt các vi sinh vật lạ xuất hiện. Ngoài ra, axit tự nhiên trên da cũng tạo điều kiện không thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn có hại, giúp duy trì cân bằng vi sinh vật cộng sinh tự nhiên
Vi khuẩn trong đất: Kẻ thù hay người bạn?
Mọi người thường nghĩ về đất với hình ảnh tiêu cực, đặc biệt là liên tưởng đến vi khuẩn gây bệnh. Nhưng sự thật không hoàn toàn như vậy. Đất là môi trường sống của hàng tỷ loại vi sinh vật, trong đó có những loài vừa có lợi, vừa có thể gây hại tùy theo điều kiện.
Vai trò của vi khuẩn đất trong hệ sinh thái
Trong tự nhiên, vi khuẩn đất đóng vai trò thiết yếu trong quá trình phân hủy hữu cơ, cung cấp dinh dưỡng cho cây cối, duy trì cân bằng hệ sinh thái. Các vi sinh vật này không chỉ giúp chuyển đổi hợp chất phức tạp thành dạng dễ hấp thu, mà còn góp phần tạo ra các hợp chất tự nhiên có lợi cho sức khỏe con người.
Vi khuẩn có lợi trong đất và tác dụng của chúng
Một ví dụ nổi bật chính là Mycobacterium vaccae, loại vi khuẩn sống trong đất tự nhiên, đã được nghiên cứu Lowry CA et al., 2007 chứng minh có khả năng kích thích cơ thể sản xuất serotonin, giúp giảm lo âu, cải thiện tâm trạng và giảm triệu chứng của trầm cảm. Việc tiếp xúc đều đặn với đất có chứa các loại vi khuẩn này còn giúp củng cố hệ miễn dịch, đặc biệt ở trẻ em, giúp giảm thiểu các bệnh dị ứng, hen suyễn và tự miễn dịch.
Nguy cơ từ vi khuẩn gây bệnh
Tuy nhiên, không phải vi khuẩn đất nào cũng an toàn. Một số loại như Leptospira hay Clostridium tetani có thể gây bệnh nghiêm trọng nếu xâm nhập qua vết trầy xước hoặc vết thương hở. Chính vì vậy, việc chọn nơi đi chân đất phù hợp, sạch sẽ, không ô nhiễm và tránh vết thương là điều cực kỳ quan trọng để khai thác lợi ích từ vi khuẩn đất mà không gặp rủi ro.
Xem thêm: Tế Bào Ung Thư Luôn Tồn Tại Trong Cơ Thể: Bật Hay Tắt Là Do Chính Bạn
Ai không nên thực hành đi chân đất?
Mặc dù grounding mang lại nhiều lợi ích, nhưng không phải ai cũng phù hợp để thực hiện phương pháp này.
Các nhóm đối tượng cần thận trọng
Những người mắc bệnh da liễu như eczema, viêm da, hoặc có vết thương hở, trầy xước cần tránh tiếp xúc trực tiếp với đất để tránh nhiễm trùng hoặc tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn. Người đang điều trị bệnh, dùng thuốc corticosteroids hoặc các loại thuốc ức chế miễn dịch cũng cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thực hành grounding.
Trường hợp đất ô nhiễm và những rủi ro liên quan
Nếu khu vực bạn định đi chân đất có thể bị ô nhiễm hóa chất, phân bón hoặc xác sinh vật gây bệnh, việc tiếp xúc lâu dài có thể dẫn đến các vấn đề về da, nhiễm trùng hoặc độc tố tích tụ trong cơ thể. Chính vì vậy, việc kiểm tra môi trường, lựa chọn địa điểm phù hợp là điều kiện tiên quyết để an toàn và hiệu quả trong thực hành grounding.
Biện pháp phòng tránh
Trong mọi trường hợp, hãy đảm bảo chân bạn không có vết thương, trầy xước, và chọn nơi địa phương rõ ràng, sạch sẽ. Nếu không chắc chắn về môi trường, bạn có thể dùng thảm grounding hoặc các thiết bị che phủ để hạn chế tiếp xúc trực tiếp với đất ô nhiễm.
Bạn đã thử đi chân đất mỗi ngày chưa?
Với những lợi ích đã đề cập, rõ ràng grounding là một phương pháp đơn giản, dễ áp dụng và mang lại nhiều giá trị cho cuộc sống. Tuy nhiên, không ít người vẫn còn e ngại hoặc chưa từng thử qua. Việc bắt đầu có thể chỉ đơn giản bằng việc để chân trần đi trên sân cỏ, cát hoặc đất trong vòng vài phút mỗi ngày, từ từ nâng cao thời gian và tần suất thực hành.
Cách bắt đầu và duy trì thói quen
Bạn có thể bắt đầu bằng việc dành 15-20 phút hoặc 30 phút mỗi sáng hoặc chiều tối để đi chân đất trong khu vườn, công viên hoặc trên bãi biển. Trong quá trình này, hãy chú ý quan sát cảm giác của cơ thể, lắng nghe phản hồi để điều chỉnh phù hợp. Có thể kết hợp thêm thiền, thở sâu hoặc nghe nhạc nhẹ để tối ưu hóa trải nghiệm.
Lời khuyên để nâng cao hiệu quả
Ngoài việc chọn khu vực sạch sẽ, bạn nên tránh đi chân đất khi chân có vết thương hoặc vết trầy xước. Đồng thời, kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh, vận động phù hợp và giữ tinh thần tích cực, grounding sẽ phát huy tối đa lợi ích.
Xem thêm: 8 Loại Thực Phẩm Lành Mạnh Đẩy Lùi Bệnh Tật Bạn Không Nên Bỏ Qua
Lời kết
Grounding là một phương pháp đơn giản nhưng đầy tiềm năng trong việc duy trì và nâng cao sức khỏe thể chất lẫn tinh thần. Từ việc giúp giảm viêm, cải thiện giấc ngủ cho đến thúc đẩy hệ miễn dịch, những lợi ích này đều dựa trên nguyên lý tự nhiên của quá trình sinh học và tương tác giữa con người với mặt đất. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, cần lựa chọn môi trường phù hợp và tránh các vị trí có thể gây ô nhiễm. Bạn có thể tham gia cộng đồng “Sống Khỏe Trẻ Lâu” – đồng hành cùng hàng trăm ngàn người đang từng ngày thay đổi lối sống và chăm sóc sức khỏe theo cách tự nhiên, lành mạnh và khoa học. Không chỉ là một cộng đồng, Sống Khỏe Trẻ Lâu là nơi kết nối những người cùng chí hướng: sống khỏe mạnh hơn, chủ động phòng ngừa bệnh tật, giảm phụ thuộc vào thuốc men và lấy lại sự tự chủ cho cơ thể mình.
